Nowa Sól na dawnej kartce pocztowej. Katalog zbiorów Muzeum Miejskiego w Nowej Soli, Tom V 1945-2000,
Kolekcja kartek pocztowych w zbiorach Muzeum Miejskiego liczy ponad 1300 egzemplarzy i stale się powiększa. Gromadzone są kartki prezentujące Nową Sól i okolice w granicach obecnego powiatu nowosolskiego, wyprodukowane przed 1945 r. i powojenne do czasów współczesnych. Najliczniejszy zbiór tworzą karty pocztowe Nowej Soli sprzed 1945 r. – zwane umownie dawnymi kartkami pocztowymi. Ich liczba przekracza obecnie 850 szt. W latach 2017-2020 do rąk Czytelników trafiły cztery tomy wydawnictwa prezentującego zbiór kartek, których tematyka ilustracyjna związana była z rzeką Odrą oraz ukazaniem obrazu miasta w kilku aspektach – np. ujęcia panoramiczne, czyli wieloobrazkowe prezentacje ważniejszych miejsc, ujęcia „z lotu ptaka”, przestawienia zakładów przemysłowych, obiektów użyteczności publicznej oraz obiektów sakralnych. W trzecim i czwartym, które zatytułowano „Ulice miasta”, skomponowano z myślą prezentacji kartek ukazujących w swojej treści ilustracyjnej głównie zabudowę mieszkalną skupioną przy ulicach. Kartki te zazwyczaj tytułowane były ówczesnymi nazwami ulic i służyły szerokiej popularyzacji miasta.
Niniejszy tom poświęcony jest polskiej kartce pocztowej, czyli emitowanej po 1945 r. Zbiór ten jest nieporównywalnie mniejszy od zbioru kart niemieckich. Muzeum udało się zgromadzić dotychczas ponad 150 egzemplarzy. Liczebność zbioru ma swoje uzasadnienie w sytuacji politycznej czasów Polski Ludowej. O ile przed 1945 r. wydawcami kartek byli prywatni przedsiębiorcy, to w dobie Polski powojennej druk kartek poddany był cenzurze i ścisłej kontroli państwa. Dlatego liczba wydań była bardzo skromna, a w niektórych dekadach praktycznie minimalna. W publikacji zaprezentowano zbiór nowosolskich kartek wydawanych do 2000 r. Po tej dacie rynek wydawniczy uległ znacznemu rozszerzeniu i do tej pory nie udało się muzealnikom uchwycić wszystkich wydań i ich skompletować w zwartą kolekcję.
Publikowane na przestrzeni kilkudziesięciu lat widoki powojennej Nowej Soli dostarczają wielu informacji na temat przekształceń architektonicznych miasta. Zmiany te uchwytne są zwłaszcza na kartkach emitowanych na przełomie lat 60. i 70., kiedy miasto zmieniało za sprawą nowych inwestycji swoje oblicze. Dlatego w tym okresie emitowano największą liczbę kartek. W kolejnych dekadach lat 80. i 90. emisje były bardzo skromne. Specyfiką kartki powojennej jest zupełny brak w jej warstwie ilustracyjnej tematów przemysłowych i infrastruktury komunikacyjnej. Zakłady przemysłowe, dworce kolejowe, mosty objęte były zakazem fotografowania praktycznie ich wizerunków nie znajdziemy w tym okresie. W przypadku Nowej Soli wyjątkiem był port i tabor rzeczny, którego widoki nie były objęte cenzurą i dzisiaj kartki te mają wielki walor poznawczy.
red. T. Andrzejewski, J. Parahus, Nowa Sól 2025. Cena 35,00 zł.
