Historyczna ewangelicka grupa wyznaniowa braci morawskich, dziś tworząca Kościół Jednoty Braterskiej, wywodziła się z czeskiego ruchu reformy Kościoła, zainicjowanego na początku XV wieku przez Jana Husa. W połowie XVI wieku zostali oni zmuszeni do opuszczania Czech. Osiedlili się m. in. w Polsce, a po prześladowaniach w XVII stuleciu – na Morawach i na Górnych Łużycach. Na początku XVIII wieku uchodźcy religijni z Moraw założyli na Górnych Łużycach osadę Herrnhut (dziś na terenie Saksonii). Dała ona początek wspólnocie religijnej Braci Morawskich. Po staraniach hrabiego von Zinzendorfa, król Prus Fryderyk II dekretem z 25 grudnia 1742 r. wyraził zgodę na osiedlenie się na terenie Śląska członków tej wspólnoty. Jako ostatni, latem 1744 r., powstał zbór w Nowej Soli. Jesienią rozpoczęła się budowa osiedla. W 1748 r. gmina braci w Nowej Soli liczyła już 241 osób. Od początku pobytu w Nowej Soli bracia rozwijali potencjał ekonomiczny swojej kolonii. Ich działalność przyczyniła się wydatnie do rozwoju miasta.
Na wystawie przygotowanej przez Muzeum Miejskie i Fundację Braci Morawskich opowiedziana została historia związków wspólnoty z miastem, a także wpływu, jaki na tę historię miały kolejne wojny i zmiany dziejowe. Znaczącym elementem ekspozycji jest pokazanie gospodarczej i społecznej aktywności gminy braci morawskich. Znaczenie obecności wspólnoty dla rozwoju Nowej Soli można prześledzić poznając historię osiedla, którego zabudowa do dziś wyróżnia się w przestrzeni miasta.
Ważnym akcentem jest współczesna obecność w życiu miasta przedstawicieli tej grupy wyznaniowej. Związek braci z Nową Solą został zerwany w 1945 r. wraz z wysiedleniem ludności niemieckiej. Przybyli oni ponownie do Nowej Soli w 2012 r. z Czech. Misja prowadzi działalność charytatywną oraz organizuje imprezy edukacyjne dla dzieci. Przedstawiciele wspólnoty, głównie młodzież, od kilku lat w okresie letnim przyjeżdżają z Czech i pracują społecznie na rzecz miasta.
Ta historia, która rozpoczęła się w roku 1744 trwa. Wraz z Fundacją Braci Morawskich zapraszamy do zapoznania się z nią na wystawie, której otwarcie odbędzie się w Muzeum Miejskim 8 listopada 2024 r. o godz. 17:00. Ekspozycję będzie można oglądać do lutego 2025.
